Bakstene vir Afrika

Toe ek meer as 'n maand terug met hierdie blog inskrywing begin het, wou ek vertel van al die lekker dinge wat gedoen het. Ek wou vertel van die hoogste piek in Rio wat ek geklim het, die futebol semifinaal tussen Botafogo en Bangu, die Beatles samba cover band wat in Lapa gespeel het en die keer toe 17 bandiete uit 'n nabygeleë tronk ontsnap het en hulle die hele universiteit moes ontruim (en ek nie die boodskap gekry het nie). Dis egter so lank gelede dat ek nie meer presies kan onthou wat gebeur het nie. Dis nou aangesien ek die laaste 6 weke net een ding gemaak het - en dis bakstene.

O ja, en ek het oorleef.... Die slegste ding van Rio, buiten die verkeer (wat al die tyd nie so sleg is as mens die regte busse neem nie), is die muskiete. En hierdie muskiete werk nie net 8 tot 5 nie (dis nou 8h die aand tot 5h die oggend) - hulle sit graag oortyd in. Koppel daarby 'n wilde knokkelkoors epidemie wat 'n paar weke terug aangekondig is en jy kan dalk verstaan waarom ek meer geld op insekweerder as op bier spandeer. Ek’s nie seker wat presies knokkelkoors is nie (alhoewel dit moontlik die siekte met die coolste naam is), maar ek’s ook nie van plan om d.m.v. veldwerk uit te vind nie.

Die semifinaal

Ek het ook die gevreesde voor-winter griep oorleef. Om in 'n ander land siek te word is geen grap nie en daarom moes ek my imunestelsel met die dubbel-dubbel-v program opskerp - versamel vitamines en vermy virusse. 


Die eerste stap is maklik: meer vrugte. Dit beteken suco de laranja (sap van lemoen) in die oggend saam my koffiekie, suco de maracuja (sap van granadilla) saam my middagete en acai com morango (Acai bessie met aarbeie) in plaas van 'n stoute teetjie in die agtermiddag. 


Die tweede stap is meer ingewikkeld. Om virusse te vermy moet mens mense vermy en al waar daar baie mense naby my kom is tydens etes in die kampuskafeteria. Dit beteken etes het in 'n tipe resies verander waarin ek kyk hoe vinnig ek die rys en boontjies kan afsluk en die gebou verlaat. Die rekord staan op 3 minute 48 sekondes...

Laastens het ek die gevreesde baksteenmaakproses oorleef. Dis nou nadat net mooi als wat moontlik kon, skeefgeloop het. Dit sluit als in van materiaal wat natreën, masjiene wat op kritieke tye breek, masjiene wat in die eerste plek nie gewerk het nie, belangrike mense wat siek word, materiaal wat wegraak, en my absolute onvermoë om swaar voorwerpe op te lig. 

Eerste bakstene in hul (45kg) gietvorms (die grys deel, nie die witte nie)

Wat aanvanklik 400 masjiengemaakte bakstene moes wees, het op die ou end in 250 handgemaakte stene verander. En as ek sê handgemaak, bedoel ek ek het als gedoen behalwe die sand gemyn. Daar was letterlik nie genoeg ure in 'n dag nie. En omdat ek twee maal 'n dag moes giet (vroeg in die oggend en laat in die aand), het ek so baie die laaste bus gemis dat ek in Mei meer in die lab as in my kamer geslaap het. En ek het by tye so baie sement in my hare en op my lyf gehad dat ek bang was ek verstenig as ek stort.

Een van die masjiene wat my in Portugees leer vloek het

Na vele mislukte probeerslae kon ons die baksteenmasjien aan die gang kry (die waterpas wat ons gebruik het was al die tyd foutief).  Dit was moontlik die gelukkigste dag van my lewe. Ek het daai aand met 'n six pack (sjokolademelkies) feesgevier...

Hoe dit moet en nie moet lyk nie

Wat ek nie oorleef het nie was my Portugese klasse. My bedrywige produksieskedule het daartoe gelei dat ek die eksamen gemis en die vak gedop het (ek beskou myself nou al as 'n meester as dit kom by toetse mis vir taalklasse). Ek skat ek het egter nie so sleg gedoen nie, aangesien die epos wat hulle vir my gestuur het om die slegte nuus mee te deel, in Portugees was. 

Eerste suksesvolle masjiengemaakte stene

Skaatsplanke en braaibroodjies

Ek het finaal oorgegee aan die verkeer van Rio. Om drie ure elke dag op ‘n bus te sit is geen grap nie, so ek het besluit om op te hou kla, eerder die geleentheid aan te gryp en die bus in my studeerkamer te verander. Dit het omtrent ‘n dag gehou. Portugees is net te moeilik. So nou is ek een van daai koel kinders wat agter in die bus sit met oorfone aan terwyl ek nuus op my selfoon lees. Behalwe ek het nie een van daai hipster brille, skinnies of ‘n v-neck t-shirt aan nie. So eintlik is ek glad nie koel nie. Eintlik is ek daai ou met ‘n PT broek en wifey wat agter in die bus sit en sweet. Dis ook waar die mense die minste opgooi…

Ek weet nie of ek net baie ongelukkig is nie, maar in die laaste maand was ek op drie busse waar iemand opgegooi het. Elke keer voor. En elke keer het die busdrywer so gou versnel dat ek my voete moes oplig teen die tyd wat ek by my bestemming kom. Dit maak ook sin dat so baie mense op die busse naar word, want die busdrywers ry soos besetenes. Hier bid mens nie dat jy veilig by jou bestemming kom nie. Jy bid dat jy veilig rondom die volgende draai gaan. Ek kon nog nie uitwerk of hulle Suid-Afrikaanse taxibestuurders invoer om hul busdrywers op te lei of andersom nie.

Die laaste twee weke in die lab was nogals rof. Omdat ek nog nooit voorheen in ‘n lab gewerk het nie en nie een van die lab-assistente Engels praat nie neem als 3 keer langer as wat dit moet. Stadig maar seker kry ek egter my menge reg en ek behoort teen die einde van volgende week my bakstene klaar te hê. Dan begin die pret.

Vis en tjips naby Prainha

Laas naweek was ek die eerste keer in Lapa. Dis nou die area waar al die bars, sambaklubs en transvestiete is. Daar’s omtrent elke aand een of ander show aan en oor naweke sluit hulle die paaie so mens kan loop waar jy wil. Die hele plek voel soos ‘n sirkus gekruis met ‘n kerk basaar (sonder dominees). Daar’s allerhande straatstalletjies met vreemde kosse, mense wat op  stelte rondloop, mense wat op straat guitar speel en kinders wat peanuts verkoop.

Die stad het etlike kilos se “boardwalks” en Sondae sluit hulle die strate langs die strande, so daar’s honderde mense wat fietsry, skaatsplank en rolskaats langs die see. In ‘n poging om die Carioca “way of life” aan te gryp het ek dit goedgedink om ‘n skaatsplank aan te skaf. En wat ‘n kopie was dit nie. My vriende by die universiteit sê egter ek het myself nou net nog meer as ‘n gringo gebrandmerk. Die laaste 2 dae het hierdie gringo homself egter gebrandmerk deur heeldag in die son te skaats sonder sonsalf…

Skateboard op Praia de Botafogo

Een van die vreemde goed wat mens van Rio kan opmerk is die totale afwesigheid van enige tipe weer, alhoewel dit dalk kan wees omdat ek gewoond is om 3 seisoene in ‘n dag in die Kaap te ervaar. Elke dag hier is presies dieselfde. Warm en bedompig met bietjie reën 5h in die middag. Nog nie een keer sedert ek hier aangekom het, het die wind gewaai nie.

Nog ‘n vreemde ding van die stad is dat baie van die geboue heeltemal oorgetrek is met muskietnette. Die gevolgtrekking wat ek gemaak het is dat muskiete hier so gevaarlik is dat hulle selfs vir die geboue malaria kan gee. En as ek kyk hoe my bene lyk in die oggende sou ek sê my gevolgtrekking is nie te ver vergesog nie.

In geheel sou ek sê Rio is ‘n lekker plek met slegs twee groot foute. Die verkeer is ‘n ramp en die mense kan nie braai om hul lewens te red nie. Beesvleis is relatief goedkoop en dis dalk hoekom mense dit nie met die nodige respek hanteer nie. Vleis word slegs met sout gespice en “well-done” is oënskynlik die enigste tipe wat hulle ken. Ek het egter nog nie eenkeer 'n droë hoenderborsie geëet nie.


Wat die ander kos hier betref is boontjies en rys aan die orde van die dag, elke dag, minstens twee maal 'n dag. Arroz branco e feijao preta noem hulle dit. En die ander kos word meestal ge-"deep fry" in olie of suiker (so proe dit). Ek sou sê, buiten die ongelooflike verskeidenheid vrugte en sappe, is die kos eintlik maar heel plein. Nie sleg nie, net plein. Daar is, soos by die huis, baie Europese en Oosterse eetplekke en 'n vreemde afwesigheid van Amerikaanse burger "joints". 

Die Portugese invloed is ook goed sigbaar in hulle brood. Ek het al 'n hele Saterdag middag in een bakkery spandeer en net brood geëet. Net jammer dit kos omtrent R4,50 vir 'n bun. 


Nog 'n vreemde eetgewoonte wat die Brasileiros het is om 'n tipe meel by hul kos te gooi. Die swartboontjies is gewoonlik baie souserig en die meel trek baie van die vloeistof op. Dit klink vreemd, maar dit loop. Daar's gewoonlik 4 of 5 tipes om van te kies, elk met sy eie smaak, tekstuur en kleur.


Ek skat buiten die mense is ‘n stoute skaaptjoppie die ding wat ek die meeste mis van die huis. Ek kon nog nêrens skaapsvleis opspoor nie, om nie eers te praat van 'n bietjie chutney vir 'n BBQ-broodjie nie. Hulle het egter 'n guava jam tipe ding wat my baie aan chutney herinner. Ek sal dit nog met my braaibroodjies moet uitprobeer.


In die woorde van die wyse Hog Hoggidy Hog: “I might seem out of place here, but everything I hold dear is under the African sun.”

Van bier en busry

Ek het nog altyd baie van speletjies gehou. Rummy, poker, 30 seconds, mafia.....ek het selfs al tot op vlak 36 gegaan met Jenga en Monopoly klaargemaak. Maar om vir 2 weke aaneen Charades te speel is geen grap nie. So ek't besluit om myself in te skryf vir 'n Portugees klas. Ek't laas Donderdag begin en ons is 5 in die klas. 'n Russiese professor, 'n Japanese skrywer, 'n Chinese besigheidsvrou, 'n Duitse programmeerder en ek. As ons die Braziliaanse onderwyser insluit kort ons net 'n Indiese telefoonoperateur om al die BRICS lande te verteenwoordig. Niemand van hulle kan my naam uitspreek nie, so ek het die bynaam Kaká gekry (dis blykbaar oor ek baie soos die Brasiliaanse sokkerster lyk, niks te doen met hoe ek Portugees praat nie).

Uitsig vanaf Christo Redentor

Kamer lessenaar - als wat lekker is

Verlede Vrydag het ek my eerste Braziliaanse partytjie bygewoon. En wat 'n fees was dit nie - die Cariocas (oftewel Rio de Janeiraners) ken van partytjie hou. Omdat niemand op kampus bly nie en almal afhanklik is van busse (wat 23:00 ophou ry), maak die partytjies lekker vroeg klaar. So jy's voor twaalf in die bed en reg om 7h die volgende oggend op die strand te wees. Die bier hier is nie juis veel om oor huistoe te skryf nie (alhoewel ek nou maar gaan), maar dis ten minste relatief goedkoop en klaarblyklik slegte smaak om enigiets kleiner as 'n quart te koop.
Ek het laasweek by my flat ingetrek. Of dis eerder 'n kamer. Dis in 'n outydse herehuis met 19 kamers waarvan hulle 15 uithuur, meestal aan buitelanders. Hier's ook 'n ander Suid-Afrikaner, maar hom moet ek nog ontmoet. Hy't minstens al vir almal leer 'braai' sê eerder as 'BBQ'. En dis belangrik, want dit gebeur elke donderdag. Die huishulp (ek kan nie sy naam sê nie so ek noem hom maar Eddie) was eenkeer 'n week my wasgoed en maak elke oggend vir my koffie. So ek voel heel tuis.

Die pad op Christo Redentor toe

Ek het Saterdag saam paar mense in die huis tot by Christo Redentor gestap. Dis nou die Christusbeeld. In my lewe het ek nog nooit so lank aan so kort afstand gestap nie. Maar ons het deurgedruk en 5 ure later was ons bo. Daar's allerhande apies en eekhoring tipe goed in die bome oppad op. Die beeld is bitter groot en daar's selfs 'n klein kerkie in die voete, met plek vir so 9 of 10 mense. Maar die beste ding van daar bo wees die hoeveelheid toeriste wat met arms wyd oop staan en poseer vir foto's. Die uitsig vanaf daar bo is ongelooflik en ek't reeds 'n paar berge geidentifiseer wat geklim gaan word.
Laasweek het ek die universiteits kafeteria ontdek. En wat 'n vonds was dit nie! Vir R$2 (net onder R9) kry jy 'n bord met rys en boonjies (die stapelkos hier), groente en een of ander vleis, 'n bakkie slaai, 'n bakkie vrugte en 'n sappie. So dis waar ek middagetes en aandetes uithang. Dis sover my heel gunsteling plek in die stad. Verder het ek het ook die Acai bessie ontdek. Dis 'n bessie wat net in die Amasone voorkom wat hulle 'n tipe van slushy/roomys/sap ding van maak. En dis propvol vitamines en proteine. Mens sien gereeld  bodybuilders op die strand-gyms besig om die goed te eet. So ek laai hulle in...

Ek en Christo Redentor

Wat minder fantasties is is die pad universiteit toe en terug. Ek moet metro en bus ry om daar uit te kom en dit neem so uur en 'n half om soontoe te gaan en gewoonlik twee ure terug. Die son sak ook relatief vroeg so en sien maar min van hom in die week. My roetine bestaan uit 6h30 opstaan, 9h inval by die lab, 10h30 middagete (dis luuks, kannie glo ekt nog nooit voorheen dit so vroeg gedoen nie), en dan is dit die lang middagskof tot 18h.

Sover is elke dag in die Cidade Maravilhosa 'n avontuur op een of ander manier. Daar's nuwe woorde, kos, mense, strande, berge...en natuurlik ook nuwe oomblikke waar ek my naam gat maak. Dit het my twee weke se busry en heelwat vreemde kyke gekos om agter te kom die toutjie bo die paal waaraan mens vashou in die bus (waarmee ek nog heeltyd so lekker speel) , die alarmpie laat afgaan wat die bus laat stop. Ek het ook agtergekom hoekom dit vir my voel daar's baie oumense in die stad. Die ry in die supermark vir mense met minder as tien items is toe al die tyd eintlik vir gestremdes en pensioenarisse...

Om te kaalvoet of te nie

Ek oorweeg dit om die naam van my blog te verander, want hierdie kaalvoet ding werk net nie uit nie. Die ding is net visplakkiesinrio klink nie so goed nie. Die naam was eintlik van die begin af gedoem, want stede is uiteraard maar vuil. In Kaapstad, byvoorbeeld, loop jy die gevaar om in ‘n gebreekte gloeilamp te trap. In Beijing kry jy afslag by ‘n taxi as jy eers spoeg voor jy inklim. Rio, aan die ander kant, se teer kan eiers kook en dis die stad met die meeste landmyne per kilometer sypaadjie in die wêreld. En hulle het gesê Angola is gevaarlik…

Sugarloaf Mountain gesien vanaf Praia do Botafogo

Die laaste paar dae het ek my verkenning van die stad voortgesit. Ek dink ek ken die strate nou al beter as Kaapstad s’n (selfs al kan ek nie hul name uitspreek nie). Ek het dit al gewaag om ‘n paar keer bus te ry (die eerste keer was ‘n sirkelroete, so ek’t weer afgeklim waar ek begin het, net om veilig te wees). Dit werk heel goed, maar kan duur wees op kort ritte – R12.40 ongeag hoe ver jy ry. Die metro is ook heel plesierig, maar dis ‘n gemors in spitstyd, met mense wat letterlik bo-op mekaar klim om in te pas. Dit voel bietjie soos taxi-ry in Suid-Afrika. Ek het ook gister 'n man in die stad teen 'n boom sien piepie, toe voel ek heel tuis.

Saterdag sou ek gaan "paraglide" het, maar die weer was bietjie onguur. Die wind het 4km/h gewaai in plaas van die normale 2km/h. Sou nie daai risiko wou vat nie. As ek terugkyk is dit seker ‘n goeie ding, want dinge (veral verblyf) is aansienlik duurder as verwag en geld mag dalk knap wees in die toekoms. Daar’s ook ‘n paar versteekte kostes waarvan ek eers hier uitgevind het. Byvoorbeeld, om my visa te laat ‘aktiveer’ moet ek ‘n afspraak by die polisie gaan maak en R1000 se “foreigner tax” betaal. Ek het besluit om my baard te hou, my hare swart te kleur en die kans te vat….moet nog net aan die aksent werk.

Sonsondergang op Praia do Flamengo

Ek was Maandag vlugtig by die universiteit en het Woensdag offisieel begin. Die universiteit is op ‘n eiland so 20 km van waar ek bly. Die lab waar ek werk is baie indrukwekkend en dit voel meer soos ‘n hospitaal as ‘n plek waar ek gaan bakstene maak. Dit lyk asof die meeste mense in die lab Engels verstaan. Of hulle weet minstens hoe om hulle koppe te knik op die regte tye. Dis darm iets wat ons in gemeen het.

Wat verblyf betref het ek ewe skielik baie opsies. Die eerste opsie is om te kamp in 'n tannie se agterplaas vir 'n week tot daar 'n kamer in haar huis oopgaan. Die kamer is bietjie duur, maar sy was my wasgoed. Ek kan ook saam 'n Peruviaanse musikant en sy meisie bly. Hul huis is bietjie nader aan die metro, en hulle het 'n wasmasjien. Laastens is daar die opsie om 'n kamer te deel met 'n surfer in Copacabana. Dit sal egter my reis universiteit toe met 'n halfuur verleng en hy het nie 'n wasmasjien nie. Ek het so gevoel dat dit wasgoed is, en nie geld of tyd, wat op die ou end gaan bepaal waar ek bly.

Backpackers survival pakket

Ek het die geluk van die eeu getref by die hostel waar ek bly. Die laaste drie dae het ek 'n hele dorm kamer vir myself - ja dit beteken 'n ander bed elke aand vir 'n week. Ek het ook my versteekte rooibos tee ontdek, so dis tyd om die mense van Brazil op te voed.

Eerste dag in die skadu van Christo Redentor

En so begin die groot avontuur. Dis nou wel 6 weke later as beplan, maar eks hier nietemin....


Die eerste ding van Rio wat mens opmerk is nie die beeldskone strande, die Christusbeeld wat oor die stad waghou of hoe mens nie 'n woord kan verstaan wat enigiemand sê nie. Nee, dis eerder die enorme hoeveelheid oumense in die stad. Daar is letterlik 'n pensioenaris om elke hoek en draai. En skaam is hulle nie, want knapse bikini's en speedo's is aan die orde van die dag.

En dit maak sin, want hierdie stad is warm. En humied. Ek was nog nooit iemand vir gebottelde water koop nie, maar in my eerste dag hier het ek R60 se water opgedrink. En dit was elke sent werd. Mens moet drie keer per dag stort net om mens te voel. Maar een keer is genoeg vir my.

Ek het vandag groot gegaan op geldspaar (buiten die water natuurlik) en besluit om die stad te voet gaan verken. Eintlik was ek net te bang om op 'n bus te klim, want as ek my rigting vir n oomblik sou verloor, het ek vanaand op straat geslaap.

My missie vir die dag was om my simkaart te laat werk en na twee woonstelle te gaan kyk. Mens kort egter 'n tipe van belastingnommer om 'n simkaart te registreer en sonder 'n foon kon ek nie na die woonstelle gaan kyk nie.

So foonloos en pennieloos (ek kon nog nie 'n ATM opspoor waar my kaarte werk nie)  het ek maar net gaan verken. Maar die stad is enorm en soos ek hier sit kan ek voel dat visplakkies nie die nodige ondersteuning vir jou enkels bied nie. So more is dit kaalvoet. In Rio.

Geldsake

Om 'n oorsese trippie te reël neem meer tyd op as wat jy sou dink. En geld. 'n Mens is geneig om te dink jy gaan die meeste van jou geld in die ander land spandeer (en jy gaan), maar groot was my skok toe ek begin optel presies wat ek al spandeer het voor ek nog op die vliegtuig was.

Eerstens was die visum en vir die kort jy n polisie klaring ('n dokument wat sê jy het nie 'n kriminele rekord nie). Teen R59 is dit van die goedkoper uitgawes, maar tel die koerierskoste (R130) by en dis 'n ander storie. En natuurlik gaan hulle my aansoek verloor so maal daai bedrag met twee. Verder het ek twee paspoort fotos (R30) nodig gehad en die visum self was R400.

Tweedens was die vliegtuigkaartjie. Teen R9662 was hy duur, maar die kos was lekker en die lugwaardinne mooi genoeg om dit die geld werd te maak. En vir 'n 7 dae vooruit bespreekte kaartjie is dit orraait.

Blykbaar is reisigersversekering ook 'n moet en teen R1452 nie 'n uitgawe waarmee ek in my noppies was nie. Dit dek diefstal, gekanselleerde vliegkaartjies en mediese onkostes. Kom ons hoop dit was 'n onnodige uitgawe...

Laastens was al die ritte Kaapstad toe (4 keer vir die visum en een keer vir die vliegkaartjie). Teen so R90 per rit was dit R450 in totaal.

So my totale onkostes voor ek nog 'n voet in Brasil kon sit was R12372. Meer geld as wat ek  nog ooit kon spandeer.